Σύμφωνα με τον Freud, η συμπεριφορά μας είναι το αποτέλεσμα παράλογων δυνάμεων, ασυνείδητων κινητοποιήσεων, βιολογικών και ενστικτωδών ενορμήσεων, όπως αυτές εξελίσσονται κατά τη διάρκεια των ψυχοσεξουαλικών σταδίων της αναπτύξεις ενός ατόμου στα πρώτα έξι χρόνια της ζωής του. Ο Freud χρησιμοποίησε τον όρο << libido>> για να αναφέρεται αποκλειστικά στην σεξουαλική ενέργεια, αργότερα διεύρυνε τον όρο για να περιλαμβάνει την ενέργεια όλων των ενστίκτων της ζωής, τα ένστικτα αυτά υπηρετούν τον σκοπό της επιβίωσης του ατόμου και της ανθρώπινης φυλής. Προσανατολίζονται προς την ανάπτυξη, την εξέλιξη και την δημιουργικότητα.
Η ψυχαναλυτική άποψη για την δομή της προσωπικότητας είναι πως η προσωπικότητα αποτελείται από τρία συστήματα : το εκείνο ,το εγώ και το υπερεγώ.
-Το ΕΚΕΙΝΟ είναι το πρωτογενές σύστημα της προσωπικότητας. Κατά την γέννηση του ένα άτομο αποτελείται μόνο από το εκείνο. Το εκείνο είναι η πρωταρχική πηγή της ψυχικής ενέργειας και η έδρα των ενστίκτων. Δεν έχει οργάνωση και είναι τυφλό, απαιτητικό και επίμονο. Το εκείνο πότε δεν ωριμάζει, παραμένει το <<κακομαθημένο παιδί>> της προσωπικότητας. Δεν σκέπτεται, παρά μόνο εύχεται και ενεργεί, είναι κυρίως ασυνείδητο ή έξω από τα πλαίσια της επίγνωσης .
Το ΕΓΩ έχει επαφή με τον εξωτερικό κόσμο της πραγματικότητας. Είναι αυτό που ελέγχει και ρυθμίζει την προσωπικότητα, μεσολαβεί ανάμεσα στα ένστικτα και στο περιβάλλον και λειτουργεί με βάση την αρχή της πραγματικότητας, σκέπτεται λογικά και ρεαλιστικά και διαμορφώνει σχέδια, δράσεις για την ικανοποίηση των αναγκών. Το ΕΓΩ ως έδρα της διανόησης και της λογικής, για να μπορεί να ελέγχει και να προστατεύει έχει δημιουργήσει και ένα μηχανισμό άμυνας, όπως την απώθηση, την άρνηση, την προβολή, την μετάθεση, την εκλογίκευση, την μετουσίωση, την παλινδρόμηση, την ενδοβολή κ.α.
Το ΥΠΕΡΕΓΩ είναι το κριτικό μέρος της προσωπικότητας. Περιλαμβάνει τον ηθικό κώδικα του ατόμου, την κύρια ανησυχία του κατά το πόσο μια πράξη είναι καλή ή κακή, σωστή ή λάθος. Αντιπροσωπεύει τις παραδοσιακές αξίες της κοινωνίας. Λειτουργεί με σκοπό την αναχαίτιση των παρορμήσεων του εκείνο, με σκοπό να πείσει το εγώ να αντικαταστήσει τους ρεαλιστικούς με τους ηθικούς στόχους και με σκοπό να επιτύχει την τελειότητα.
Η μεγαλύτερη ίσως συμβολή του Feud είναι οι ιδέες του για το ασυνείδητο και το συνειδητό, οι οποίες αποτελούν το κλειδί για την κατανόηση της συμπεριφοράς της προσωπικότητας. Το συνειδητό είναι ένα μικρό κομμάτι του συνόλου το οποίο μπορούμε να έχουμε επίγνωση ενώ το ασυνείδητο βρίσκεται περά από την σφαίρα της επίγνωσης και συγκεντρώνει όλες τις εμπειρίες ,τις μνήμες και το καταπιεσμένο υλικό .
Η ανάπτυξη της προσωπικότητας είναι η περιγραφή των σταδίων της ψυχοκοινωνικής και ψυχοσεξουαλικής ανάπτυξης του ατόμου από την γέννηση του και καθ’όλη την διάρκεια της ενήλικης ζωής του. Τα οποία στάδια είναι τα εξής:
- Στοματικό στάδιο: είναι στον πρώτο χρόνο ζωής, ο θηλασμός ικανοποίει την ανάγκη για τροφή και ευχαρίστηση. Το νήπιο χρειάζεται την βασική φροντίδα αλλιώς μπορεί να αναπτυχθούν μετέπειτα αισθήματα απληστίας και λαιμαργίας. Οι στοματικές καθηλώσεις είναι αποτελέσματα της στέρησης της στοματικής ευχαρίστησης κατά την διάρκεια της βρεφονηπιακής ηλικίας. Τα μετέπειτα προβλήματα της προσωπικότητας μπορούν να περιλαμβάνουν την δυσπιστία προς τους άλλους την απόρριψη της αγάπης κάποιου, και τον φόβο ή την ανικανότητα για τη διαμόρφωση στενών σχέσεων.
- Πρωκτικό στάδιο: Ηλικίες 1-3, η πρωκτική ζώνη αποκτά ιδιαίτερη σημασία για την διαμόρφωση της προσωπικότητας. Τα κύρια αναπτυξιακά θέματα περιλαμβάνουν την μάθηση της ανεξαρτησίας, την αποδοχή της προσωπικής δύναμης και την έκφραση των αρνητικών συναισθημάτων, όπως είναι η οργή και η επιθετικότητα. Οι μορφές της γονικής πειθαρχίας και των γονικών στάσεων έχουν σημαντικές συνέπειες για την μετέπειτα ανάπτυξη της προσωπικότητας του παιδιού.
- Φαλλικό στάδιο:Ηλικίες 3-6, οι βασικές συγκρούσεις επικεντρώνονται στις ασυνείδητες αιμομικτικές επιθυμίες που το παιδί αναπτύσσει για τον γονιό του αντίθετου φύλου και λόγω της απειλητικής τους φύσης καταπιέζονται. Το ανδρικό φαλλικό στάδιο, γνωστό ως οιδιπόδειο σύμπλεγμα, περιλαμβάνει την μητέρα ως αντικείμενο αγάπης του αγοριού. Το γυναικείο φαλλικό στάδιο γνωστό ως το σύμπλεγμα της Ηλέκτρας, περιλαμβάνει τους αγώνες του κοριτσιού για την αποδοχή και την αγάπη του πατέρα. Ο τρόπος με τον οποίο οι γονείς αντιδρούν, στην αναδυομένη σεξουαλικότητα του παιδιού έχει τις συνέπειες του στις σεξουαλικές στάσεις και αισθήματα που θα αναπτύξει το παιδί.
- Το στάδιο της λανθάνουσας σεξουαλικότητας: Ηλικίες 6-12, η περίοδος αυτή είναι σχετικά ήρεμη. Τα σεξουαλικά ενδιαφέροντα αντικαθίστανται από τα ενδιαφέροντα για το σχολειό, για τους φίλους, για τα αθλήματα και για άλλες καινούργιες δραστηριότητες. Αυτή είναι μια περίοδος κοινωνικοποίησης καθώς το παιδί εξωτερικεύεται και δημιουργεί σχέσεις με άλλους.
Πηγή του άρθρου είναι από βιβλίο του Gerald Corey
