Σχολική φοβία

Σχολική φοβία είναι η άρνηση του παιδιού να πάει σχολείο και εκδηλώνεται με σωματικά και ψυχικά συμπτώματα, τα οποία όμως εξαφανίζονται μόλις το παιδί βρεθεί στο σπίτι. Εκδηλώνεται συχνότερα σε παιδιά δημοτικού και σε μεγαλύτερο ποσοστό στα κορίτσια απ’ ότι στα αγόρια.

            Ποια είναι η εικόνα του παιδιού με σχολική φοβία

Η σχολική φοβία εκδηλώνεται συνήθως το πρωί που το παιδί έχει να πάει στο σχολείο ή το προηγούμενο βράδυ. Το παιδί διαμαρτύρεται επίμονα για πόνο στην κοιλιά, διάρροια, εμετούς, ναυτία, πονοκέφαλο κα. Τα συμπτώματα αυτά ξεκινούν συνήθως το πρωί όταν ξυπνάει το παιδί και κορυφώνονται όταν το παιδί είναι να πάει στο σχολείο.

Τα συμπτώματα αυτά ως «δια μαγείας» εξαφανίζονται όταν το παιδί πάρει την έγκριση από τους γονείς του να μην πάει στο σχολείο και να μείνει στο σπίτι. Συνήθως το παιδί με σχολική φοβία είναι ένα ντροπαλό και συνεσταλμένο παιδί που παρουσιάζει δυσκολία στις αλλαγές.

Ωστόσο αυτός δεν είναι ο κανόνας, καθώς σχολική φοβία μπορεί να εμφανίσουν και πιο ανεξάρτητα και εξωστρεφή παιδιά. Επίσης, η σχολική φοβία συνήθως δεν συνδέεται με κακή απόδοση του παιδιού στο σχολείο. Αντιθέτως, πρόκειται συνήθως για καλούς μαθητές με υψηλές επιδόσεις. Τα συμπτώματα συνήθως υποχωρούν κατά τη διάρκεια των διακοπών και τα Σαββατοκύριακα και εμφανίζονται και πάλι την Κυριακή το βράδυ ή το επόμενο πρωί.

     Τα κυριότερα συμπτώματα της σχολικής φοβίας είναι τα εξής:

• Άρνηση του παιδιού να πάει στο σχολείο.
• Ευερεθιστότητα, νευρικότητα και θυμό την ώρα που ετοιμάζεται για να πάει στο σχολείο.
• Ψυχοσωματικά προβλήματα όπως εμετοί, πόνοι στην κοιλιά κα.
• Δυσκολία του παιδιού να κοιμηθεί το προηγούμενο βράδυ- εφιάλτες.
• Δυσκολία στο φαγητό.
• Παρουσιάζει ξεσπάσματα θυμού, επιθετικότητα, υπερ-κινητικότητα, άρνηση να φάει κα. που επιδεινώνονται κατά την αναχώρηση για το σχολείο και κορυφώνονται κατά την άφιξή του εκεί.

Ποιες είναι οι κυριότερες αιτίες

Τα περισσότερα παιδιά που εμφανίζουν σχολική φοβία έχουν μια ανησυχία για το αν θα μπορέσουν να ανταπεξέλθουν στις απαιτήσεις του σχολείου, αν ο δάσκαλος θα είναι αυστηρός μαζί τους, αν θα τα πάνε καλά με τους συμμαθητές τους, αν θα τα πάνε καλά με τα μαθήματά τους κα. Συνήθως η σχολική φοβία συνδέεται με το άγχος αποχωρισμού του παιδιού εξαιτίας του έντονου συναισθηματικού δεσμού του με τη μητέρα του.

Τι θα πρέπει να κάνουν οι γονείς

Οι γονείς δεν θα πρέπει να πανικοβληθούν από την απότομη αλλαγή της συμπεριφοράς του παιδιού τους απέναντι στο σχολείο. Η πίεση και οι φωνές, δεν ενδείκνυνται σε αυτή την περίπτωση, καθώς το μόνο που θα πετύχουν είναι να χειροτερεύσουν την κατάσταση. Σε κάθε περίπτωση καθοριστική είναι η στάση των γονέων για το χειρισμό της όλης κατάστασης. Για το λόγο αυτό θα ήταν καλό να επισκεφθούν κάποιον θεραπευτή προκειμένου να τους ενημερώσει για τον τρόπο με τον οποίο θα ήταν καλό να χειριστούν το θέμα του παιδιού τους.

Η «συμβουλευτική γονέων» ενδέχεται να φέρει στην επιφάνεια δυσλειτουργίες της οικογένειας που ενδεχομένως έχουν συμβάλλει με τη σειρά τους στην εμφάνιση της δυσκολίας του παιδιού. Καθοριστική επίσης θεωρείται και η επικοινωνία των γονέων με το περιβάλλον του σχολείου του παιδιού τους. Θα ήταν καλό να συζητήσουν με το δάσκαλο και το διευθυντή του σχολείου, προκειμένου να ανταλλάξουν απόψεις για τη συμπεριφορά του παιδιού στο σχολείο και στο σπίτι, αλλά και να το βοηθήσουν στην ομαλή επανένταξή του.

Στη προσπάθεια αυτή το παιδί χρειάζεται να έχει τους γονείς του δίπλα του να το στηρίζουν και να του συμπαραστέκονται. Η ύπαρξη υποστηρικτικού περιβάλλοντος σίγουρα θα βοηθήσει το παιδί να αντιμετωπίσει ευκολότερα την κατάσταση και να προσαρμοστεί και πάλι στο σχολείο του.

Στο σημείο αυτό για άλλη μια φορά φαίνεται η καθοριστική σημασία της πρόληψης. Τόσο οι δάσκαλοι όσο και οι γονείς μέσα από Σεμινάρια και ειδικά προγράμματα θα ήταν καλό να ενημερώνονται προκειμένου να αποφεύγεται η εμφάνιση δυσκολιών των παιδιών. Από την άλλη, αν κάτι τέτοιο εκδηλωθεί θα πρέπει και πάλι να είναι «ανοιχτοί» στο να το δουν και να το παραπέμψουν στον ειδικό προκειμένου να γίνει η αξιολόγηση.